Vandaag is de dag dat wij, brave burgers van Nederland, van ons laten horen waar het gaat om wie de komende vier jaar ons land gaan regeren en hoe zij dat gaan doen. De manier waarop we dat doen is de laatste paar jaren nogal veranderd. De stemmachine als vervanger van het rode potlood verandert de manier waarop een stem uiteindelijk wordt uitgebracht, maar veel interessantere veranderingen vinden plaats in de manier waarop die stem wordt gevormd.
Tijdens vorige verkiezingen bestond er reeds de stemwijzer, bedoeld om de zwevende kiezer een houvast te bieden bij het bepalen van zijn keuze. Aan het begin van deze verkiezingsperiode schoten de kieswijzers als paddestoelen uit de grond, met een ware wildgroei aan on-line hulpmiddelen als gevolg. Hartstikke fijn natuurlijk, al die hulp, maar de overvloed aan keuzemogelijkheden maakt het uiteindelijke stemmen er niet makkelijker op. De verschillende stemwijzers zijn daarnaast ook nog eens van bijzonder wisselende kwaliteit; sommige uitvoeringen zijn zelfs bijzonder slecht.
Het grote gevaar dat deze stemwijzers met zich meebrengen is dat mensen ze als bepalend zien en hun stem direct laten afhangen van de uitkomst ervan. Hoewel deze on-line hulpmiddelen erg goed zijn om snel een beeld te krijgen van je eigen politieke voorkeur en de verhouding van politieke partijen daarover, zijn ze allerminst in staat een volledig beeld te schetsen. Voor informatie over de argumentatie omtrent de verschillende standpunten zijn de partijprogramma’s en websites van partijen onmisbaar, evenals debatten op TV en artikelen in de krant. De trend is echter dat die media worden overgeslagen en dat de on-line hulpmiddelen niet langer als stemwijzers, maar als stembepalers worden gebruikt. Daardoor geeft de kiezer niet alleen veel van zijn macht uit handen, maar wordt het voor politieke partijen ook nog eens erg verleidelijk om een zo “stemwijzervriendelijk” programma op te stellen.
Omdat wij kiezers uiteindelijk liever lui dan moe zijn, hier mijn manier om op een verantwoorde manier gebruik te maken van stemwijzers om zonder je suf te lezen tot een eindoordeel te komen. Hiermee kun je in principe in een uur tijd al een heel eind komen met je keuze.
- Bedenk om te beginnen of er onderwerpen zijn die je belangrijk vindt (toekomstig en verleden) en schrijf deze op.
- Doorloop de stemwijzer op www.stemwijzer.nl waarbij je alle stellingen met “weet niet” beantwoordt, behalve die waarvan je nu al zeker weet wat je mening erover is. Schrijf onderwerpen die je belangrijk vind bij de onderwerpen die je eerder al op hebt geschreven.
- Negeer de uitkomst van StemWijzer.nl, maar gebruik het overzicht om van die stellingen door te klikken naar de partijprogramma’s van partijen.
- Zoek van alle onderwerpen op hoe belangrijk partijen deze onderwerpen vinden. Bij Groen-links is dit bijvoorbeeld heel duidelijk weergegeven in de vorm van een “tag-cloud”.
- Zoek van alle onderwerpen op wat de mening van partijen is die het belangrijk vinden. Hiervoor kun je wekenlang TV kijken en kranten en opiniebladen lezen, maar ervan uitgaande dat je daar te lui voor bent, is het meeste ook wel op de partijwebsites te vinden.
- Zoek van alle onderwerpen op wat partijen hier in het verleden mee hebben gedaan en wat je daar van vindt.
- Gebruik optioneel het Kieskompas om te bepalen waar je je in het politieke “landschap” bevindt en welke partijen daar in de buurt zitten.
- Kies partij! Daar kan niemand je bij helpen, maar baseer je daarbij op jouw mening en niet die van de makers van een stemwijzer.
Vergeet daarna trouwens niet te stemmen ;)